Haç Nedir?

Haç Nedir?

Şu bir gerçek ki, âlemlere bir bereket kaynağı ve yol gösterici halinde insanlar için kurulan ilk ev Bekke’dekidir. Ali İmran 96 Ayette Bekke geçtiği halde meallerde Mekke olarak açıklanmış ve ayet özünden uzaklaştırılmıştır. Bekke “Be” nurunu ve sırrını yeryüzünde ilk taşıyan Hz.Adem olmak üzere tüm nebilerin gönlüdür.

Açık-seçik deliller, İbrahim’in makamı vardır orada. Oraya giren, güvene ermiş olur. Yoluna gücü yetenin o evi ziyaret etmesi, insanlar üzerinde Allah’ın bir hakkıdır. Kim nankörlük ederse hiç kuşkusuz, Allah bütün âlemlere muhtaç olmayacak bir Ganî’dir. Ali İmran 97 Hz. İbrahim, Hz. Adem’in inanç temelleri üzerine Kabe’yi kurar. Kabe’ye gitmek Hz. Adem’e Hz. İbrahim’e gitmektir, orada nurun makamı vardır.

Hacca giden kimsenin varmak isteği menzil Adem’in gönlüdür. Hacca giden kişi, ailesi, evladı, makamı, maddiyatı bırakıp her türlü dünya zevklerinden vaz geçerek Hakka teslim olmalı, sabır ve rıza ile ikrarına bağlı kalmalıdır. Beytullah(1) yolunda her türlü zahmeti rahmet bilip, dert ve belaları sabır gösterip, Beytullah sehrine girmeye menzil almalıdır. Adem’in gönlü, emanetin(2) verildiği  ve Yüce Tanrı’nın “secde ediniz” emri ile meleklerin secde ettiği makamdır. Adem’in yüzü aynı zamanda Fatiha’nın sırrının yansımasıdır. Yedi tavaf veya yedi kez Kabe’nin çevresinde dönmenin manası burada gizlidir.

Beytullah,  Veliler için  kıble ve secde kapısıdır(3) ve bu kapı Kamil-i Mürşid makamı olan Adem’dir. İbrahim’in makamı aynı zamanda Hz. Musa, Hz. İsa ve Hz. Muhammed gibi tüm nebilerin makamıdır. “…birini ötekilerden ayırmayanlara..”(4)  Kabe kurtuluş gemisidir. Kabe ilim şehridir. Kim bu şehre girer veya gemiye binerse kurtuluşa erer. (5)

Her kim ki Kabe’yi ziyaret etmek istiyorsa o ana kadar öğrendiği bilgileri geride bırakmalı, arınıp rızalık alarak dünya elbisesini üzerinden çıkarmalı ve Salih amel elbisesini üstüne giyinmelidir. Hata ve günahlardan kurtulmak ve güzel amel etmek, ihrama(6) girmek demektir.

Hacer-ül Esved insan yüzündeki yedi ümmi hattın karşılığıdır. Tavaf ondan başlar. Hacer-ül Esved, Adem ve Havva’ın(7) yani İbrahim ile Hacer’in sırıdır. Kim bu mana ile Hacca giden manada hacı olur. Surette Kabe’yi gezmek hacılık değildir. Adem’in gönlünün Allah’ın evi olduğunu bilenler ve bu gönle girenler asıl hacı olur.

Araf’tan(8) çıkmanın manası Dünya’nın etkisinden çıkıp, salikin Mürşd-i Kamilin irfanının doruğa çıkması ve irfan ehlinin bunu görmesidir. Adem cennetten indiği zaman Havva ile.Araf’ta buluşmuştur. İnsanda aşk zuhur ederse Adem ile Havvan’ın bir nur ve hakikat olduğunu görür. Gönülden ne kadar “düşmanlık” (9)  varsa söküp atmalı ve Mihman olan Tanrı’yı misafir etmeli.

İsrak vakti Mina’da 7 taş atılır. Adem’deki 7 ayet olan Fatiha’nın manasını bilmesine engel huylarından kurtulmak için atılır. Allah şeytana Kuran’da 7 yerde secde etmesini buyuruyor ve 14 yerde Adem’e secde ayeti vardır. Bu on dört secde Adem ve Havva’nın sırrına karşı gelir.

Kabe’nin hakikati Adem’in yüzünün hakikatidir.  Kabe’ye doğru secde edenin alnını secdeye koyması insan alnında Adem’in hakikatinin yazılı olmasındadır.

Saçın traş edilmesi o makama baş kesmek gibidir. Saç insanın cehaletini ve dünyevi hallerini temsil eder. Her kim Kabe’ye tavaf ederse kendi noksan ve hatasını bilmeli, bu noksan ve hatalarını bırakarak hak yolunda ikrar verip nefsini kurban etmelidir. Nebiler ve veliler bu yolda canından geçip kendilerini kurban etmiş ve Kabe’nin manevi sırlarına vakıf olmuşlardır.

Hacca giden kişi Haç ibadetinin hakikatinin gönül olduğunu bilmez ve yolunu ilahi bir mana üzerine dosdoğru ve rızalık ile kurulu olduğunu anlamaz ise bin kere de hacca gitse haccı kabul olmaz.

Adem’in yüzü Kabe’nin sırrı(Hakkın cemali) , göğsü ve sırtı Beytü’l mukaddes (Nur şehri) olduğunu kabul etmelidir. (10)

Nebi ve Evliyalar Haç Makamıdır.

Peygamberler ve Evliyalar birer Haç makamıdır. Haç ibadeti Hz. Muhammed’den önce Peygamberlerin kabrini ziyaret etmek ile yapılırdı. Kurban keserek, lokma ve sadaka vererek ibadet tamamlanırdı. Bu ibadet İbrahim nebinin kabrinde yapıldığı gibi, Yusuf, Musa, Yakup, Süleyman, İsa nebilerin kabirlerinin ziyaret edilmesi ile de yapılırdı. Her toplum kendi yöresine yakın olan nebinin kabrini ziyaret ederdi.

Mekke, İbrahim peygamberin kabri olduğu için Hac ibadetinin yapıldığı makamlardan biridir. İbrahim peygamberin evlatları gelen ziyaretçilere hizmet eder onlara nebilerin hikayelerini anlatırlardı. Gelen Hacı adayları kurban ve lokmaları ile gelir, önce Hz. İbrahim eşi Hz. Hacer ve Oğlu Hz. İsmail’in makamlarını ziyaret eder ve sonra Hz. İbrahim kabrini ziyaret der ve dualarını yerine getirirlerdi. Kabe’nin içinde misafir olur, gördükleri rüyalar ile Hac ibadetlerinin manevi maneviyatına şahit olurlardı.

Pir Hünkar Hacı Bektaş Veli’den gönül Kabesi

Gönül büyük bir şehirdir. Noksan sıfatlardan uzak olan yüce Tanrı arşa değin neyi yarattı ise o şehirde vardır, o şehire sığar.

Gönül alemin mutlak padişahı olan Tanrı’nın nazargahıdır. Gönül ile Allah arasında perde yoktur. Bu durumda müminlerin gönlü Kabe’ye benzer. Kabe’ye varanlar ayakları ile yürürler. Gönül isteyenin yüz üstü sürünmesi gerekir. Onun için aşıklar yüzlerini yere sürerler. Yine Kabe’de ihram giyerler. Hakkı batıldan ayırmak, Kabe’de ihram giymeye benzer. Yoldan taşları temizlemek Batın-ı Arafta taş atmaya benzer. Geçmiş ömrümüz Sa-fa’ya, Kalan ömrümüz Merve’ye benzer. Pişman olmak, kalan ömrümüzü Hakka kullukla geçirmek Safa ile Merve yolculuğuna benzer.

Kabe’ye varanların dört yerde tavafı vardır. İlk önce sağında (havf) korku nuru tavafı vardır. İkinci olarak solunda (reca) ümit nuru tavafı vardır. Üçüncü olarak önünde muhabbet nuru tavafı vardır. Dördüncü olarak arkasında Şevk nuru tavafı vardır. (11)

Hararet nardadır sacda değildir,
Keramet baştadır tac’da değildir
Her ne arar isen, kendinde ara,
Kudus’ta mekke’de hac’da değildir

Sakin ol kimsenin gönlünü yıkma,
Gerçek erenlerin izinden çıkma.
Eğer adam isen ölmezsin korkma
Aşığı kurt yemez uc’da değildir.

Hz. Mevlana’dan Haccın Manasına dair

“Kabe, Âzeroğlu İbrahim’in binâsıdır. Gönül ise, Celîl ve Ekber olan Allâh’ın nazargâhıdır.

Eğer sende basîret varsa, gönül Kâbe’sini tavaf et!.. Taş ve top­raktan yapılmış sandığın Kâbe’nin asıl mânâsı gönüldür.

Şunu iyi bil ki, sen Allâh’ın nazargâhı olan bir gönlü inci­tir, kırarsan, Kâbe’ye yaya olarak da gitsen, kazandığın sevâp, gönül kırmanın günâhını dengeleyemez.

Sen varını, yoğunu, malını, mülkünü ver de bir gönül yap! (Böyle bir gönülle haccet!) Kazandığın o gönül, mezarda, o kapkara gecede sana ışık versin!.

Yunus Emre

Çalış kazan ye yedir bir gönül ele getir

Yüz Kabe’den yeğdir bir gönül ziyareti.

Ak sakallu pîr koca bilmez ki hali nice

Emek yimesün hacca bir gönül yıkar ise.

Bir kez gönül yıktın ise, bu kıldığın namaz değil

Yetmiş iki millet dahi, elin yüzün yumaz değil

Yunus Emre dir hoca, gerekse var bin hacca

Hepsinden eyice, bir gönüle girmekdir.

Gönül Çalabın tahtı, Çalab gönüle bahtı

İki cihan bedbahdı, Kim gönül yıkar ise.

********************

Ben gelmedim davî için, Benim işim sevi için

Dostun evi gönüllerdir, Gönüller yapmağa geldim.

********************

Aşk imandır bize gönül cemaat
Dost yüzü kıbledir daimdir salâd
Dost yüzü göricek şirk yağmalandı
Anın için kapıda kaldı şeriat

Seyyit Nesimi

Her neye kim baktın ise anda sen Allah’ı gör

Kancaru kim azm kılsan “semme vechullah”ı gör

Bu ikilik perdesinden geç hicabı ref’kıl

Gel bu birlik vahdetinden bak bu Ressullah’ı gör

Hacc-ı Ekber kılmak istersen gel ey zahid berü

Aşıkın kalbi içinde sen bu Beytullah’ı gör

1 – …Allah kişi ile kalbinin arasına girer…Enfal-24

2 – Biz emâneti göklere, yere, dağlara teklif ettik de onlar onu yüklenmekten kaçındılar, ondan ürktüler. İnsan ise çok zalim ve çok cahil olduğu halde onu yüklendi. Azhap- 72

3 – O vakit biz meleklere, “Âdem’e secde edin” demiştik de İblis dışında tümü secde etmişti. İblis yan çizmiş, kibre sapmış ve nankörlerden olmuştu. Bakara 34

4  – Allah’a ve O’nun resullerine iman edip onlardan birini ötekilerden ayırmayanlara gelince, Allah böylelerinin ödüllerini yakında kendilerine verecektir. Allah, Gafûr’dur, Rahîm’dir. Nisa-152

5 -“Rabbim! Beni, anne-babamı, inanmış olarak evime gireni, tüm inanmış erkekleri ve inanmış kadınları affet! Zalimlerin de sadece helâk ve perişanlığını artır!” Nuh-28

6 – De ki: “Ben de sizin gibi bir insanım. Ancak, tanrınızın bir tek tanrı olduğu bana vahyediliyor. O halde, Rabbine kavuşmayı uman, hayra ve barışa yönelik iş yapsın ve Rabbine ibadette hiç kimseyi O’na ortak koşmasın.” Kehf -110

7 – Hatırla o zamanı ki, biz o evi insanlar için sevap kazanmaya yönelik bir toplantı yeri ve güvenli bir sığınak yaptık. Siz de İbrahim’in makamından bir dua/namaz yeri edinin. İbrahim ve İsmail’e şu sözü ulaştırmıştık: “Tavaf edenler, kendini ibadete verenler, rükû-secde edenler için evimi temizleyin!” Bakara – 125

8 – Rabb’inizden bir lütuf ve bereket istemenizde hiç bir sakınca yoktur. Arafat’tan ayrılıp akın ettiğinizde Meş’ar-i Haram’da Allah’ı zikredin. O’nu, O’nun size gösterdiği gibi anın. Siz bundan önce gerçekten sapıklardan idiniz. Bakara -198

9 – Göğüslerinde düşmanlıktan ne varsa söküp atmışızdır. Irmaklar akar altlarından. Şöyle derler: “Hamdolsun bizi buraya ulaştıran Allah’a. Eğer Allah bize kılavuzluk etmeseydi, biz buraya ulaşamazdık. Andolsun ki, Rabbimizin resulleri gerçeği getirmişler.” Şöyle seslenilir: “İşte size, yaptıklarınıza karşılık mirasçı kılındığınız cennet.” Araf – 43

10 – Nerede olursanız olun o sizinle beraberdir. Hadid – 4

11 – Hacı Bektaş-ı Veli Makalatı – Can yayınları

kaynak         : Kuran ve Ehlibeyt

Düzenleme : Nihat Vural

Tarih            : 01.06.2016